- жасқаншақ
- син.: жалтақҚалай екенін қайдам, бұл жасқаншақ деп, Исабек сөзге қыстырылды (Б.Тоғысбаев).
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
Синонимдер қазақша сөздік. 2015.
кембағалдық — зат. Мүгедектік, жарымжандылық, кемістік. К е м б а ғ а л д ы ғ ы м д ы біліп қояр деп жүзін жасыратын, ойымдағыны оқып қояр деп көзін алып қашатын жасқаншақ көңілге қараңғыда батылдық кірді (Ж. Қорғасбек, Жынды қайың, 173). Беліне қыстырылған… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тұнжыр — I зат. Сұңқар тектес, қанат құйрығында ақ теңбілдері бар, көзі қара қыран құс. Түздіктер «сұңқар қолға түспейді» дейді. Т ұ н ж ы р, тұйғын, бидайық та осыған жатады (Қаз. әдеб., 21.11.1980, 8). Құсбегілер т ұ н ж ы р д ы тұйғын мен қаршығаның… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
түйе — зат. Қарта ойынындағы жүрек пішіндес қызыл қарта; аша. Анда санда жалғыз жарымнан көрінгенімен, ең құрығанда бір рет үш қызыл өркешті «т ү й е» құйрығынан ұстатпай ақ кетті (О.Сәрсенбай, Шығ., 5, 171). Әкесінің баласы енді «кірпіштің» ондығын… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
әйкел — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Мары, Тедж.; Гур., Маңғ.) құдықты шегендеу үшін салынатын, ортасы тесік, дөңгелек тас. Маған колхоз бастық ә й к е л әкелуді тапсырды (Түрікм., Красн.). Қой терісінен әдейі істелген күбідей қауғаны құлаштап ә й к … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
рұқсаттау — 1 (Монғ.) рұқсат ету. Мынау тек алғашқы тексеру ғана. Ертең осы бойы жұмыстатып, кеңес мүшелеріне қайта көрсетеміз. Егер олар болады деп р ұ қ с а тт а с а ары қарай кем кетік, шала нәрселерді толықтырады (А. А. Сүй. мен., 44). Осы 20 тонна ақ… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арда ему — ет. Екі жасқа дейін енесін ему. Әдетте, төлді 6 айлығында, ең арысы 1 жасында енесінен айырады. Алайда малдың түлігіне және қандай мақсат үшін өсірілуіне қарай кейде төлді ұзақ уақыт енесінен айырмайды. Мысалы, құлын құнан шыққанша енесінің… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
мызғау — (Тау., Қош.; Монғ.; Рес.: Волг., Қалм.) мызғу. Сен жастыққа м ы з ғ а й тұр (Тау., Қош.). Қанша қасірет тартқанмен адам баласы болған соң амалсыз таңға жақын м ы з ғ а п,.. (Д. Нац., Жұмбақ., 171). Жылқы күзеткен жап жас жігіт Цогт м ы з ғ а п… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сөре — 1 (Алм.: Кег., Шел.) қарақшы, белгіленген жер. Көкбуырыл с ө р е г е жетпей ақ жұрт шулап қоя берді (Алм., Кег.). С ө р е г е тым болмаса бес он минут бұрын барып, балаларды тосып алып, кім қанша уақытта келгендігін белгі соғу керек (Б. Соқ., 16… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шақа — 1 (Маң., Маңғ.; Түрікм.: Таш., Көнеүр., Тахта, Тедж., Байр.) ағаштың, мақтаның (қозаның) бұтағы. Кешегі желден дарақтардың ш а қ а с ы сынып, жол үстінде шашылып жатыр (Түрікм., Таш.). Жусанның ш а қ а с ы н а мылтығын іліп қойып, көлеңкесіне дем … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
бас — амандық садақасы. Жеке басы үшін берілетін садақа, пітір. Кешкілікті ауызашар, таңертеңгілікті сәресі дейді. Ораза уақытында мұсылмандар семьясының әрбір басына б а с а м а н д ы қ (пітір) с а д а қ а с ы н төлейді (Ана тілі, 26.04.1990, 6). Бас… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жағыстыру — ет. а у ы с . Жақындастыру, таныстыру. – Қызбен ж а ғ ы с т ы р у ғ а жас әлі. Ол отау иесі болғанша сен шыдай тұрасың (С. Мұқанов, Мөлдір махаб., 155) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі